Do głównych objawów depresji zalicza się brak radości życia, niezdolność do cieszenia się czymkolwiek, nieustanny smutek, zaburzenia snu, brak energii utrudniający codzienne funkcjonowanie, czy też poczucie braku perspektywy oraz jakiejkolwiek nadziei. Z depresją zmaga się coraz więcej osób w różnym wieku. Jej objawów nie należy bagatelizować, ponieważ nieleczona depresja bardzo poważnie pogarsza jakość życia, upośledza codzienne funkcjonowanie, a w niektórych przypadkach może prowadzić do prób samobójczych. Jednym ze sposobów radzenia sobie z tą chorobą jest rozpoczęcie psychoterapii. W przypadku łagodnej depresji może to być jedyna metoda leczenia, jednak w cięższej depresji psychoterapia powinna towarzyszyć leczeniu farmakologicznemu. Pomoc psychologa jest szczególnie ważna, jeśli depresja pojawia się pod wpływem trudnych wydarzeń w życiu, z którymi pacjent nie umie się uporać bądź nie potrafi zmienić swojego podejścia do nich. Uczucia, takie jak ból psychiczny, żal, czy też smutek wynikający z poczucia straty, o wiele łatwiej przeżyć w obecności drugiej, słuchającej nas i rozumiejącej osoby.
Leczenie depresji
Psychoterapia stawiająca sobie za cel usunięcie depresyjnego nastroju może koncentrować się na pewnych błędach w myśleniu, które prowadzą do depresji bądź też psychoterapeuta będzie raczej pracować nad odblokowaniem wypieranej przez pacjenta i kierowanej na siebie samego złości albo też zajmie się utrwalonymi, nabytymi w trakcie rozwoju przekonaniami, które – powodując sztywne style radzenia sobie – prowadzą do zwiększających podatność na depresję zaburzeń osobowości. Psychoterapia wymaga w każdym przypadku zaangażowania obu stron tego procesu i regularnej pracy. Problem może stanowić stan cięższej depresji, kiedy człowiek jest zahamowany, jego myśli płyną wolno i nie pojawia się zbyt wiele skojarzeń, jak również, gdy wskutek lęku, trudno mu się skupić na czymkolwiek. W takich sytuacjach czasem konieczne jest wcześniejsze opanowanie lęku i innych objawów za pomocą leków. Regularna praca nad swoimi emocjami, przekonaniami, myślami oraz stosowanymi mechanizmami obronnymi sprawia, że chory zaczyna się czuć coraz lepiej i jest w końcu w stanie normalnie funkcjonować. Pacjent uczy się również lepiej obserwować siebie i swoje emocje po to, aby w porę dostrzegać symptomy nawracającej depresji i odpowiednio szybko interweniować. Pozwala to często na wydłużenie okresów remisji wtedy, gdy chory cierpi na tak zwane zaburzenie depresyjne nawracające, w którym szczególnie istotne jest podłoże biologiczne choroby.
Każda psychoterapia jest spotkaniem z drugim człowiekiem, w którym doświadczany smutek, rozpacz, przygnębienie, zniechęcenie, obojętność, czy też lęk są przeżywane jako autentyczne emocje chorego. Depresja wiąże się z samotnością, czasem z niej wynika. Uczucia wyrażane w obecności drugiej osoby, która jest w stanie niejako “przyjąć” te emocje i towarzyszyć w ich przeżywaniu, jest – w odróżnieniu od przeżywania ich w samotności – ważnym leczącym doświadczeniem.
Dlaczego warto rozpocząć psychoterapię?
Znaczna część dzisiejszych koncepcji dotyczących etiologii depresji kładzie nacisk na złożony proces jej powstawania. Obowiązujący obecnie w psychiatrii tak zwany model biopsychospołeczny uwzględnia w etiologii zaburzeń psychicznych czynniki zarówno środowiskowe, jak i podatność będącą wynikiem dziedziczenia oraz wczesnodziecięcych negatywnych doświadczeń emocjonalnych, często o charakterze zaburzenia więzi. Dlatego też tym, co może pomóc w leczeniu jest łączenie interwencji w procesy biochemiczne mózgu (farmakoterapia) z rozmową o doświadczaniu siebie oraz świata (psychoterapia). Nawiasem mówiąc, ten drugi rodzaj leczenia również wpływa na procesy biochemiczne w ośrodkowym układzie nerwowym.
Depresja jest chorobą, na którą cierpi coraz więcej osób i nie należy jej bagatelizować. W wielu przypadkach trudno poradzić sobie z nią na własną rękę, dlatego też niezbędna może okazać się pomoc specjalisty. Jeśli gorszy nastrój utrzymuje się dłużej niż przez kilka dni i utrudnia Ci codzienne funkcjonowanie, warto zgłosić się po pomoc. Jeśli masz wątpliwości, czy przeżywany stan emocjonalny wymaga leczenia bądź nie wiesz do kogo się zgłosić, dobrym rozwiązaniem będzie udanie się na konsultację do psychologa. Specjalista, oceniając stan psychiczny, określi rodzaj i głębokość zaburzenia emocjonalnego i na tej podstawie zaleci odpowiedni rodzaj leczenia. Ocena psychologiczna powinna ułatwić wybór optymalnego rodzaju psychoterapii, czy to poznawczej, czy psychodynamicznej, czy jeszcze innej. W przypadku depresji wymagającej leczenia farmakologicznego, oprócz psychiatry właściwe leczenie może rozpocząć lekarz rodzinny bądź neurolog. Dopiero, gdy leki nie przynoszą pożądanego skutku bądź pojawiają się jakieś problemy związane z leczeniem, celowe będzie udanie się do lekarza psychiatry, który ma największe doświadczenie w farmakologicznym leczeniu depresji.
Wiele osób może zapytać, po co tracić czas na psychoterapię, jeśli ten sam efekt, często w dodatku szybciej, można osiągnąć przyjmując lek. Otóż leki działają tak naprawdę tylko w czasie ich przyjmowania, podczas gdy psychoterapia daje szansę na wyrobienie sobie nowych, bardziej przystosowawczych sposobów radzenia sobie z trudnościami, dzięki czemu mamy szansę na zminimalizowanie siły i czasu trwania stresu, który niemal zawsze jest czynnikiem odpowiedzialnym za rozwój depresji. Tak więc, można powiedzieć, psychoterapia stwarza szansę na trwalsze efekty w walce z depresją.